جلسه دفاع پایان نامه کارشناسی ارشد (خانم معصومه حبیب الهی)
موضوع: شبیهسازی گسسته رگ‌زایی و مورفولوژی تومور عروقی هیبریدی
ارائه دهنده: معصومه حبیبالهی
استادان راهنما: دکتر احمدرضا پیشهور
استادان مشاور: دکتر مهدی جوانبخت
استادان داور: دکتر محمود اشرفیزاده – دکتر محسن ثقفیان
چیکده :
بیماری سرطان یک معضل جهانی است به‌گونه‌ای که دومین عامل مرگ‌ومیر بعد از بیماری قلبی در میان مردم شناخته شده است. به همین دلیل توجه بسیاری از دانشمندان و پزشکان را از دوران باستان تاکنون به خود جلب کرده است. ترکیب علم سرطان‌شناسی و ریاضی می‌تواند احتمال شناسایی و تشخیص درمان‌های مؤثر را افزایش دهد و با استفاده از روش‌های بالینی و مدیریت بیماری به درمان اصولی بیماری‌ها در جهت کاهش عوارض و اثرات جانبی داروها در درمان بپردازد. تومور دارای سه مرحله پیچیده‌ی تومور بدون عروق، رگ‌زایی و تومور عروقی است. یکی از مراحل رشد تومور رگ‌زایی است که مانند یک پل بین مرحله تومور بدون عروق و مرحله تومور عروقی عمل می‌کند. این مرحله زمانی اتفاق می‌افتد که تومور تا قطر ۱ یا ۲ میلی‌متر رشد کرده و بافت‌های اطرافش دیگر توانایی تأمین نیازهای تومور را ندارند. در این زمان تومور خاموش می‌شود و مرحله‌ی رگ‌زایی آغاز می‌شود. در این پژوهش از یک مدل پیوسته تومور بدون رگ‌زایی حاصل از پژوهش پیشین استفاده شد. همچنین با استفاده از مدل گسسته، رفتار تمام سلول‌های اندوتلیال رگ‌زایی، از رگ مادر تا رسیدن به تومور مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا سلول‌های اندوتلیال پس از دریافت عوامل رشد از تومور، سه نوع حرکت هیپوتاکسی، کموتاکسی و حرکت تصادفی برای رسیدن به تومور نشان میدهند. در پژوهش حاضر هر سه نوع حرکت در نظر گرفته شد و مسیر و رفتار مویرگ‌های حاصل از رگ‌زایی با درنظرگرفتن یک رگ مادر در قسمت بالای تومور، همراه با فاکتورهای رگ‌زایی و فیبرونکتین‌ها مدل‌سازی شد. در ادامه جریان خون، تغییرات قطر، هماتوکریت و ویسکوزیته برای بررسی دیدگاهی دقیق‌تر به مدل اضافه شد. در نهایت از طریق اتصال تومور و رگ‌زایی، مورفولوژی توموری که با عروق حاصل از رگ‌زایی تأمین می‌شود مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. زمانی که مویرگ‌های حاصل از رگ‌زایی از رگ مادر به تومور می¬رسند، سلول‌های تومور با دریافت اکسیژن از حالت خاموش خارج شده و دوباره فعال می‌شوند. تومور عروقی در بازده زمانی 22 روز مورد بررسی قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان¬داد که تومور به سمت عروق رگ‌زایی متمایل می‌شود، از حالت دایره‌ای خارج شده و شکلی دندانهای به خود می‌گیرد. همچنین اندازه‌ی آن حدود ۱٫7 برابر حالت اولیه افزایش مییابد و فضای بیشتری از بافت میزبان را اشغال می‌کند. این فرایند باعث می‌شود تومور از حالت خوش‌خیم به حالت بدخیم تغییر حالت دهد. این امر زندگی بیمار را تحت شعاع قرار میدهد. باتوجه‌به اهمیت رگ‌زایی در روند بدخیم شدن تومور سعی شد که برای انتخاب روش درمانی ایدهآل یک مدل نزدیک به واقعیت از رگ‌زایی و تومور عروقی ارائه شود.